Prekoncepcja – jak przygotować się do ciąży?

Ciąża to przez wiele par bardzo wyczekiwany moment. Wielu przyszłych rodziców zastanawia się jednak, jak powinien wyglądać czas prekoncepcji, czyli przygotowywania się do ciąży, tak aby na samym starcie zadbać o jak najlepszy rozwój dla malucha. Co należy zmienić w trybie życia? Jak zadbać o dietę? Które badania wykonać? Odpowiedzi znajdziesz w poniższym artykule.

Prekoncepcja – dlaczego jest tak ważna?

Prekoncepcja to czas przygotowań na nadejście malucha. Wymaga od rodziców podjęcia wielu świadomych działań i pewnych zmian w dotychczasowym trybie życia.

Przygotowanie do ciąży ma duże znaczenie, gdyż np. zadbanie o prawidłową dietę czy podaż kwasu foliowego pozwala przygotować jak najlepsze podłoże pod rozwój dziecka.

Dodatkowo m.in. odpowiednia dieta pozytywnie wpływa na płodność, zwiększając szansę na zajście w ciążę. Ogranicza również obecność toksyn czy szkodliwych substancji, mogących wpływać na dziecko ¹.

Prekoncepcja – jak wygląda przygotowanie do ciąży? Co się na nią składa?

Planując ciążę, przyszli rodzice poszukują odpowiedzi na pytanie “Jak przygotować się do ciąży?” Przede wszystkim warto zwrócić uwagę na fakt, iż prekoncepcja dotyczy obojga rodziców. Zarówno przyszła mama, jak i tata muszą zadbać o zmiany w dotychczasowym trybie życia i odpowiednie badania.

Prekoncepcja obejmuje zarówno zmianę diety, wdrożenie aktywności fizycznej czy zwiększoną podaż kwasu foliowego.

Prekoncepcja a dieta przyszłych rodziców

Przygotowanie do ciąży należy zacząć od zmiany dotychczasowego trybu życia. Warto wprowadzić je na ok. 6 miesięcy przed planowaną ciążą. Właściwe żywienie pomaga wyeliminować gromadzenie się szkodliwych substancji i zapewnić podłoże pod rozwój dziecka ¹. Z kolei u mężczyzn wpływa przede wszystkim na jakość nasienia i poprawę płodności ².

Jak w takim razie powinna wyglądać dieta ?

1. Powinna być właściwie zbilansowana i zawierać 5 posiłków dziennie, być bogata w witaminy, minerały i niezbędne składniki odżywcze.
2. Musi dostarczać odpowiednie zapotrzebowania na tłuszcze, węgle i białko – przy czym należy zrezygnować z tłuszczy trans.
3. Należy unikać soli i cukru oraz zrezygnować z alkoholu i papierosów.
4. Warto ograniczyć lub całkiem wyeliminować herbatę, kawę oraz gazowane napoje. Warto zamienić je na herbaty ziołowe, świeże owoce oraz duże ilości wody.
5. W okresie przygotowania do ciąży należy również zrezygnować z przetworzonej żywności, wprowadzić dużo świeżych owoców i warzyw oraz wybierać wysokiej jakości produkty, np. chleb pełnoziarnisty.

Prekoncepcja a suplementacja

W okresie prekoncepcji konieczna może być dodatkowa suplementacja niektórych minerałów i witamin. Każdy wybór należy jednak skonsultować z lekarzem, aby ocenić indywidualne zapotrzebowanie na poszczególne składniki odżywcze.

Planując ciążę należy pamiętać o przyjmowaniu kwasu foliowego. Tę jedną z witamin z grupy B eksperci ginekologii i położnictwa rekomendują suplementować nawet trzy miesiące przed zajściem w ciążę ³. Dlaczego? Kwas foliowy jest niezbędny do prawidłowego rozwoju ośrodkowego układu nerwowego. Bierze udział w procesie podziału komórek, przyczynia się do wzrostu tkanek matczynych w czasie ciąży oraz pomaga w prawidłowej produkcji krwi.

Kolejnymi ważnymi składnikami są witamina B6 i B12 – pomagają w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego oraz cholina, która przyczynia się do utrzymania prawidłowego metabolizmu homocysteiny. Prawidłowy poziom homocysteiny ma wpływ na prawidłowy przebieg ciąży. W czasie ciąży wzrasta zapotrzebowanie na DHA (kwas dokozaheksaenowy) z grupy kwasów Omega-3. Zespół Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego rekomenduje spożywanie DHA od pierwszych tygodni ciąży, gdyż wspomaga prawidłowy rozwój mózgu i oczu u płodu i niemowląt karmionych piersią.

Kobiety w wieku rozrodczym powinny też przyjmować witaminę D. Bierze udział w procesie podziału komórek, pomaga w prawidłowym wchłanianiu i wykorzystywaniu wapnia i fosforu oraz w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego.

W czasie planowania ciąży Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników zaleca też suplementację jodem. Zapotrzebowanie na ten składnik rośnie w czasie ciąży i podczas karmienia piersią. Jod pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego oraz tarczycy, przyczynia się też do utrzymania odpowiedniego metabolizmu energetycznego.

Pozostałe, istotne działania obejmujące przygotowanie do ciąży to ⁴:

• zwiększenie aktywności fizycznej,
• ograniczenie stresu i napięcia.

Kluczową rolę mają również badania – kobieta powinna koniecznie odwiedzić ginekologa (badania ogólne moczu, krwi oraz USG) ⁴. Z kolei badania przed ciążą dla mężczyzny obejmują głównie ocenę kondycji nasienia ².

Prekoncepcja obejmuje pewne zmiany w trybie życia, które należy wprowadzić na etapie przygotowania do ciąży. Warto również wykonać badania przed ciążą dla mężczyzny i kobiety. Dzięki temu rodzice zapewniają odpowiednie warunki dla maluszka oraz dbają o jego bezpieczeństwo i zdrowy rozwój.

---

1. Świątkowska, D. “Żywienie a płodność. Dieta kobiet w okresie prokreacyjnym”, Pediatria i Medycyna Rodzinna, 2013.↩
2. Głowacka, M. “Problem niepłodności wśród kobiet i mężczyzn – epidemiologia, czynniki ryzyka i świadomość społeczna”, Aspekty Zdrowia i Choroby, 2017.↩
3. Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników. Suplementacja folianów w okresie przedkoncepcyjnym, w ciazy i połogu. Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2017↩
4. Przygotowanie do ciąży, Medycyna Praktyczna, 2013, dostęp: 14.09.2021↩