Aktywna forma kwasu foliowego – czy ma znaczenie?

Kwas foliowy w ciąży jest jednym z ważniejszych składników wpływających na bezpieczeństwo oraz prawidłowy rozwój dziecka. Przyszłe mamy powinny go suplementować jeszcze na etapie planowania ciąży po to, aby przygotować jak najlepsze podłoże dla malucha4. O roli kwasu foliowego w prawidłowym przebiegu ciąży i rozwoju dziecka wiadomo już wiele.

Co jednak z różnymi formami kwasu foliowego? Czy postać kwasu foliowego ma znaczenie? Czym jest aktywny kwas foliowy? Odpowiadamy!

Kwas foliowy w ciąży – jakie ma znaczenie?

Kwas foliowy jest podstawowym składnikiem, który powinny suplementować przyszłe mamy – zarówno w czasie ciąży, jak i na etapie jej planowania ¹.

Zaliczany jest do witamin z grupy B i naturalnie występuje w postaci tzw. folianów, do których zalicza się kilkanaście związków. Kwas foliowy ma ogromne znaczenie dla bezpieczeństwa i właściwego rozwoju dziecka. Uzupełniające spożycie kwasu foliowego zwiększa poziom folianów u matki. Niski poziom folianów u matki jest czynnikiem ryzyka rozwoju wad cewy nerwowej u rozwijającego się płodu. Korzystny efekt na cewę nerwową występuje w przypadku codziennego uzupełniającego spożycia dawki wynoszącej 400 μg kwasu foliowego przez co najmniej jeden miesiąc przed poczęciem i maksymalnie trzy miesiące po poczęciu, aż do zakończenia procesu organogenezy. Istnieje wiele czynników ryzyka rozwoju wad cewy nerwowej i zmiana jednego z nich może wywierać korzystny wpływ lub nie.

Odpowiednia podaż kwasu foliowego powinna być dostarczana na ok. 3 miesiące przed planowaną ciążą. Dzięki temu dziecko od samego początku ma dobre warunki do właściwego wzrostu i rozwoju. Foliany biorą udział w procesie podziału komórek, przyczyniają się do wzrostu tkanek matczynych w czasie ciąży oraz pomagają w prawidłowej produkcji krwi ².

Aktywna forma kwasu foliowego – co to jest?

Kwas foliowy może występować w postaci nieaktywnej oraz aktywnej formy kwasu foliowego. Jest to kwas foliowy metylowany w postaci MTHFR, określany również jako metafolina ³.

Aktywny kwas foliowy – czym się różni?

Aktywna postać kwasu foliowego nie musi ulegać tak wieloetapowej przemianie w organizmie do formy aktywnej, jak nieaktywny kwas foliowy. O możliwości wykorzystania kwasu foliowego przez organizm decyduje gen MTHFR, którego mutacja występuje nawet u 50% populacji ¹. U osób tych skuteczność przekształcania kwasu foliowego do aktywnej postaci może zmniejszyć się nawet aż o 70%. Badania naukowe potwierdzają, że wiele osób nie w pełni metabolizuje kwas foliowy, co skutkuje zbyt niskim poziomem jego aktywnej postaci we krwi ².

Kwas foliowy w aktywnej postaci wchłania się bezpośrednio w nabłonku, co daje mu przewagę nad nieaktywną formą – tempo jego metabolizowania jest szybsze co sprawia, że w krótszym czasie trafia do krwioobiegu ³.

Wpływa na to również fakt, iż w podczas przyswajania i przetwarzania metafoliny pominięte zostają niektóre z dróg metabolicznych. Dzięki temu proces przyswajania substancji jest szybszy ³.

Do zalet aktywnej postaci kwasu foliowego z pewnością można zaliczyć również zdolność do magazynowania i zatrzymywania folianów w krwinkach czerwonych.

Kwas foliowy w postaci aktywnej – czy jest bezpieczny?

Aktywna forma kwasu foliowego zapewnia odpowiednią ilość potrzebną w organizmie do prawidłowego funkcjonowania cyklu przemian folianów ³. Odpowiedzi płynące z badań wskazują jednogłośnie, że kwas foliowy w postaci aktywnej jest w pełni bezpieczny ³. Pomaga w utrzymaniu prawidłowej równowagi folianowej oraz szybciej i łatwiej się przyswaja, jednocześnie pozostając w pełni bezpiecznym.

---

1. Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników dotyczące suplementacji u kobiet ciężarnych. Wytyczne PTGiP 07/2020. https://www.ptgin.pl/rekomendacje-1.↩
2. Seremak-Mrozikiewicz A. i wsp. The frequency of 677C>T polymorphism of MTHFR gene in the Polish population. Archives of Perinatal Medicine 2013, 19, 12-18.↩
3. Banyś K. i inni, Znaczenie kwasu foliowego dla zdrowia organizmu człowieka, Farmacja Polska, 2020.↩