Jak rozpoznać wzdęcia w ciąży? Co powinnaś o nich wiedzieć?

W czasie ciąży organizm przestawia całkowicie swój tryb funkcjonowania, co powoduje wystąpienie uczucia dyskomfortu, m.in. ze strony układu pokarmowego. Jedną z częstszych przypadłości są wzdęcia w ciąży. Stan ten jest zupełnie naturalny i wiąże się ze zmianami, adaptującymi organizm mamy do rozwoju maluszka.

Z czego wynikają wzdęcia w ciąży? Co je nasila? Czy można je złagodzić?

Wzdęcia na początku ciąży – z czego wynikają?

Ciąża to okres olbrzymich zmian w organizmie przyszłej mamy. Ciało i cała fizjologia dostosowuje się tak, aby zapewnić jak najlepsze warunki dla rozwoju maluszka. Dlatego też w czasie ciąży mamy często zmagają się z uczuciem dyskomfortu m.in. ze strony układu pokarmowego. Najczęściej są to¹:

• wzdęcia,
• spowolniona perystaltyka jelit,
• nudności czy uczucie pieczenia w przełyku.

Wzdęcia powstają w wyniku nadmiernej produkcji gazów, na skutek zmian w procesie trawienia i fermentowania pokarmu¹.
Ciąża sprzyja tej sytuacji z kilku powodów²:

1. Na skutek zmian w gospodarce hormonalnej dochodzi do pewnego „przestawienia” dotychczasowego sposobu funkcjonowania całej motoryki układu trawiennego. To powoduje pewne zmiany w dotychczasowej pracy, czego skutkiem są właśnie wzdęcia.
2. Drugą kwestią są pewne zmiany anatomiczne wywierane przez powiększającą się macicę. Stopniowo, wraz z rozwojem maluszka, macica wywiera większy nacisk na jelita i nieco je przesuwa. To również prowadzi do zmiany dotychczasowego rytmu pracy jelit, co skutkuje uczuciem dyskomfortu ze strony układu pokarmowego.

Wzdęcia nasilać może również niewłaściwa dieta, zwłaszcza bogata w tłuszcze i węglowodany².

Wzdęcia w ciąży – po czym je rozpoznać? Objawy

Wzdęty brzuch w ciąży to główny i najbardziej charakterystyczny objaw tej dolegliwości. Brzuch sprawia wrażenie „napompowanego” i nadętego oraz towarzyszy mu uczucie dyskomfortu¹.

Oprócz tego pojawić się może tzw. kolka (spowodowana gwałtownymi skurczami jelit) i głośne „przelewanie” w brzuchu¹.

Wzdęciom towarzyszyć może również odbijanie, co wiąże się także z występowaniem uczucia pieczenia w przełyku jako jednego z typowych dla ciąży symptomów¹.

Które produkty sprzyjają wzdęciom?

Wśród produktów, sprzyjających wzdęciom wymienia się przede wszystkim wszelkie rośliny strączkowe, czyli m.in.³:

• fasola,
• groch,
• bób,
• ciecierzyca,
• soja.

Oprócz tego wzdęcia nasilać może kapusta (szczególnie kiszona), brukselka, kalafior czy cebula. Kolejną grupą produktów są różnego rodzaju napoje, szczególnie gazowane i zawierające cukry³.

Oprócz słodkich napoi wzdęciom sprzyja także alkohol oraz napoje bogate w kofeinę, np. tzw. energetyki³.

Wszelkie słodycze oraz produkty wysokotłuszczowe również nasilają tendencję do wzdętego brzucha³. Sytuacji sprzyjać mogą również jajka i produkty na ich bazie oraz nietolerancja na dany składnik, np. laktozę³.

Co na wzdęcia w ciąży?

Całkowite uniknięcie wzdęć w ciąży może nie być możliwe ze względu na zmiany całego organizmu, wpływające również na układ pokarmowy. Można jednak zmniejszyć ich ilość i natężenie.

Przede wszystkim podstawą jest odpowiednia dieta. Powinna ona posiadać niską zawartość węglowodanów i optymalną ilość tłuszczy. Warto postawić na odpowiednio wysoką ilość białka i wyeliminować (w miarę możliwości) produkty zwiększające tendencję do wzdęć¹.

Ważny jest także sposób spożywania posiłków – pokarm powinien być wolno przeżuwany, aby ograniczyć ryzyko związane z szybkim łapaniem powietrza¹.

Oprócz diety przyszłym mamom zaleca się również aktywność fizyczną. W przypadku wzdęć najbardziej polecana jest joga, która pomaga wyciszyć oraz rozluźnić całe ciało⁴.

---

1. Buczek S., Ciążowe dolegliwości – sposoby zapobiegania, [w:] Medycyna Rodzinna, 2009, dostęp: 9.12.2021.
2. Tylec-Osóbka E. i inni, Podstawowe zasady postępowania w przebiegu chorób układu pokarmowego u kobiet w ciąży, [w:] Pediatria i Medycyna Rodzinna, 2012.
3. Wnęk D., Wzdęcia brzucha i nadmierne gazy – postępowanie dietetyczne, [w:] Medycyna Praktyczna, 2021, dostęp: 9.12.2021.
4. Wójcik K. i inni, Joga i Pilates jako alternatywne formy aktywności fizycznej kobiet w ciąży, Zadania i wyzwania medycyny – charakterystyka problemów i postępowanie terapeutyczne, Wydawnictwo Naukowe Tygiel, Lublin, 2018.